- فهم اجتهادی اسلام ناب، مبانی انقلاب اسلامی، امام و رهبری. تجلی این خصیصه را میتوان در سخنرانیها و گفتمانسازیهای ایشان ملاحظه کرد. مروری بر پژوهشهای ایشان مثل «سیاستخارجی پیامبراکرمصلیاللهعلیهوآله» و نیز «پارادیم اندیشهی سیاسی اسلامی در قرآن» نشاندهندهی فهم اجتهادی ایشان از متون و نصوص دینی و توان استنطاق آن متون متناسب با نیازهای روز جامعهی اسلامی و انقلاب اسلامی است.
- احتراز از نگاه سیاسی صرف به انقلاب اسلامی و دستآوردهای آن و اصالت دادن به حوزهی فرهنگ. نتیجهی این رویکرد را میتوان در عدم پیروی ایشان از مشهورات سیاسی در موضعگیریها و تحلیلها مشاهده کرد. برای نمونه در ایام نزدیک به انتخابات ریاستجمهوری ۸۴ که اذهان همه تنها متوجه حضور یا عدم حضور شخصیتها بود، ایشان اهمیت گفتمانسازی را به جریان انقلابی متذکر میشد.
- تخلق به اخلاق اسلامی در عرصهی فردی و اجتماعی. خاطرات متعدد اطرافیان، همکاران، شاگردان ایشان از رعایت کامل اخلاق دینی در تعاملات موید این نکته است. بروز اعلای این سجایای اخلاقی را میتوان در دو دوره کاندیداتوری ایشان برای مجلس شورای اسلامی مشاهده کرد. با آنکه ایام انتخابات و فعالیت انتخاباتی یکی از پرچالشترین زمینهها را فراهم میسازد، ایشان نه تنها وارد حاشیهسازیهای انتخاباتی نمیشد بلکه به ریزترین اصول اخلاقی همچون عدم غیبت کردن و بدگویی نکردن و… به شدت پایبند بود. به گونهای که حضور ایشان در انتخاباتها برای اعضای ستادشان یک دوره تربیت سیاسی به صورت عملی بود.
- ایشان توانسته است که سه اصل عزت، حکمت و مصلحت را در عرصهی سیاستخارجی عینی و عملیاتی سازد. به گونهای که الان میتوان در پاسخ به کسانی که میگفتند عرصهی دیپلماسی، عرصهی انقلابی بودن و شعارهای انقلاب نیست، الگوی عملی و کارآمد آقای جلیلی را ارائه کرد.
- سادهزیستی، اشرافیتگریزی و منش مردمی ایشان که چندان نیاز به توضیح ندارد.
- رشد متوازن و منطقی در سلسله مراتب مسئولیتی در نظام جمهوری اسلامی، بهگونهای که مدیریت و فعالیت در سطوح مختلف را تجربه کرده و نسبت به اقتضائات آن آگاهی دارد.
- تجربهی حضور موفق در منصب مهم دبیری شورای عالی امنیت ملی. با توجه به اینکه مفهوم امنیت یک مفهوم پیچیده و چند بعدی است که دارای ابعاد فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و اجتماعی است. لذا قرار گرفتن در این جایگاه و کارآمد بودن و ارائهی کارنامهی موفق در آن مسئولیت، بیانگر توان بالای مدیریتی ایشان در هماهنگ ساختن دستگاههای متعدد نظام ذیل دبیرخانهی شورای عالی امنیت ملی است که این خصیصه در تصدی سمت ریاست جمهوری بسیار مهم است. این موفقیتها در حالی حاصل شده است که علیرغم پتانسیل چالش برانگیزبودن این مسئولیت و جایگاه، دکتر جلیلی هیچگاه وارد دعواهای حاشیهای نشده است. مقام معظم رهبری نیز در سخنان دیروز خودشان، حاشیهساز نبودن را به عنوان یک شاخصهی مطلوب برای رییسجمهور آینده مطرح کردند.
- اگر ایمان عمیق به مبانی اسلام ناب و انقلاب اسلامی را مهمترین مولفهی تمایز ایشان با کاندیداهای برونگفتمانی بدانیم، توانمندی ایشان در سامان دادن به عمل صالح متناسب با مبانیای که بدان ایمان دارد، را میتوان به عنوان امتیاز ایشان بر سایر کاندیداهای فعال در درون گفتمان انقلاب اسلامی دانست. بخشی از این ویژگی به این مبنای ایشان باز میگردد که تنها ایمان به باورهای مقدس و صحیح کافی نیست بلکه توام کردن ایمان و عمل صالح است که حیات طیبه و زندگی گوارا را حاصل خواهد کرد و بخش دیگر از آن به خصوصیاتی چون خلاقیت، ابتکار و توان ابزارسازی برای اهداف، باز میگردد. ایشان نمیگذارد که مبانی در حد شعار باقی بماند، بلکه آنها را در حوزهی عمل خویش (از فردی گرفته تا عمل سازمانی و اداری) عملیاتی و عینی میسازد. معتقد است باید نتایج دقتهای نظری در حوزهی تئوریک را در عرصهی عمل فردی و اجتماعی خویش ببینیم.